Згубленыя фраґмэнты

Адна мая сяброўка неяк параўнала людзкія лёсы з часткамі дзіцячага пазла — цацкі, дзе трэба з дробных фраґмэнтаў сабраць вялікую карцінку. Усе фраґмэнты падобныя адзін да аднаго, але падыходзяць яны толькі да пэўнага месца. Часам фраґмэнт, які, здавалася б, павінен ужо ўвайсьці ў нейкую частку карцінкі, не падыходзіць да яе. Так і чалавек, які думаў, што нарэшце знайшоў тое, што шукаў, раптам усьведамляе, што яму зноў не пашанцавала. І зноў працягваюцца пошукі. Бо кожны хоча верыць, што падобна таму, як у дзіцячым наборы зсе кавалачкі карцінкі рана ці позна ўстануць на сваё месца, у жыцьці ён калі-небудзь знойдзе сваё прызначэньне, сваё месца і сваё каханьне.

* * *

Табіта жыве ў Токіо, велізарным і цесным японскім мегаполісе, які раскінуўся ва ўсе бакі на многія дзесяткі кілямэтраў. Такійская аґлямэрацыя са сваімі трыццацьцю чатырма мільёнамі жыхароў зьяўляецца найбуйнейшай у сьвеце. Кожную раніцу мільёны людзей, апранутых у аднолькавыя шэрыя касьцюмы, набіваюцца, нібы кілька, у ваґоны гарадзкіх цягнікоў. Схема такійскага мэтро настолькі велізарная і складаная, што нязвыклага чалавека здольная зрынуць у жах, а ў штаце супрацоўнікаў нават ёсьць пасада пад назвай «осійя», што ў перакладзе зь японскай азначае «таўкач». Праца гэтых людзей заключаецца ў тым, каб у гадзіны пік больш эфэктыўна ўтрамбоўваць набіваецца людзей, якія набіваюцца ў ваґон.

Усе гэтыя людзі затым паднімаюцца ў свае офісы ў незьлічоных сэйсмаўстойлівых жалезабэтонных гмахах, і самааддана выконваюць там сваю працу. Працоўны дзень у Японіі доўжыцца 10 гадзін, але многія супрацоўнікі добраахвотна застаюцца і на дванаццаць, і на чатырнаццаць, і справа тут зусім не ў заробку, а ў самой этыцы японскага грамадзтва, якая прадугледжвае поўную самааддачу ў імя агульнага дабра. У японскай мове нават існуе тэрмін «каросі», які пазначае раптоўную сьмерць на працы ад стомы.

Табіта, аднак, нідзе не вучыцца і не працуе, хоць яму ўжо споўнілася дваццаць дзевяць гадоў. Увесь свой час ён праводзіць за праглядам анімэ — японскай мультыплікацыі, якая ў другой палове дваццатага стагодзьдзя стала неад’емнай часткай японскай культуры, і ствараецца для ўсіх узростаў і ґруп насельніцтва. Цесны пакойчык Табіта завешаны плякатамі і застаўлены фіґуркамі яго любімых пэрсанажаў.

Табіта — хікікаморы. Гэтым словам міністэрства аховы здароўя Японіі называе людзей, якія вядуць ізаляваны ад грамадства лад жыцьця, і якіх у краіне ўзыходзячага сонца налічваецца да васьмісот тысяч. Японская культура ставіць людзей у такія жорсткія рамкі, што тыя, хто па нейкай прычыне ня можа ўпісацца ў грамадзтва і стаць у ім патрэбным і запатрабаваным, цалкам зь яго выпадаюць. Ізаляцыя прыводзіць да таго, што ў некаторых экстрэмальных выпадках хікікаморы настолькі баяцца кантактаў зь людзьмі, што выходзяць са сваіх пакояў толькі ўночы, каб купіць у аўтаматах ежы, а затым зноў хаваюцца ад варожага сьвету ў цёплы сусьвет выдуманых пэрсанажаў.

Калісьці Табіта, як і ўсе дзеці, вучыўся ў школе, што, аднак, давалася яму няпроста. Сяброў у школе ў яго не было, таму што ён быў ціхім і дзіўным, і часта падвяргаўся кпінам аднагодкаў. У будучыні ён марыў стаць мастаком манґі, але за патрабаваньнем бацькоў быў вымушаны выбраць сьпэцыяльнасьць, якая абсалютна яму не падабалася. Працуючы на ​​дробнай нецікавай пасадзе, ён, з усіх сіл імкнучыся, усё ж не спраўляўся са сваімі абавязкамі і часта выклікаў незадавальненьне начальства і касыя погляды таварышаў па службе. Сытуацыя пастаянна пагаршалася, пару разоў яму даводзілася мяняць працу, а аднойчы, у чарговы раз праваліўшы дадзенае яму заданьне, ён назаўтра проста не прыйшоў на службу. Не прыйшоў ён туды і на наступны дзень, і праз тыдзень.

На працу Табіта ня ходзіць ўжо чатыры гады. Ён глядзіць у сябе ў пакоі мультфільмы, заказвае празь інтэрнэт фіґуркі, і спрабуе маляваць свае ўласныя коміксы — вынікі творчасьці ён ананімна выкладвае ў інтэрнэт. Мець зносіны з людзьмі ў рэальным жыцьці ён ня можа — сама думка пра гэта выклікае ў яго такое хваляваньне і страх, што ён адразу ж яе адганяе.

Але, нягледзячы на ​​ўсё гэта, у яго ёсьць дзяўчына. Найлепшая й найвыдатнейшая дзяўчына, якая толькі можа быць у сьвеце. Яе завуць Ітоё, і ёй вельмі падабаюцца яго малюнкі. Яны абмяркоўваюць сюжэты з анімэ, п’юць гарбату і мараць, гледзячы на ​​начное неба з акна. Часам яны нават выходзяць у краму ці катаюцца на мэтро. Яны праводзяць разам ўсе дні напралёт. У Ітоё вялікія зялёныя вочы і рудыя валасы.

У рэальнасьці Ітоё ўяўляе сабой усяго толькі нейкую гераіню манґі, намаляваную на доўгай падушцы, якую Табіта ўсюды цягае з сабой. Стваральнік гэтых падушак неяк падзяліўся сутнасьцю сваёй ідэі. Каханьне ў Японіі стала дарагою раскошай, якую не могуць сабе дазволіць і многія са звычайных людзей, ня кажучы ўжо пра няўдачнікаў-хікікаморы. Але паколькі любоў гэта ўсяго толькі набор электрычных імпульсаў у галаве, то дастаткова толькі напружыць ўяўленьне і пераключыць яе з жывых дзяўчат на двухмерны аб’ект. Камусьці гэтая ідэя магла б здацца абсурдам, але псыхіка чалавека, пазбаўленага натуральнай патрэбы ў запатрабаванасьці і сацыялізацыі, прыме любы сураґат, абы не ўсьведамляць таго, што ён зусім нікому ў гэтым сьвеце не патрэбны.

Табіта ведае, што ў некаторых хікікаморы такіх дзяўчат шмат. Яны часта іх мяняюць, і амаль кожную ноч сьпяць зь іншай. Але ён не такі. Ён любіць сваю Ітоё, і ні на каго яе не прамяняе. І няхай зь яго кпяць, калі ён едзе ў метро, ​​пяшчотна прыціснуўшы яе да сябе. Акрамя рудай дзяўчыны, намаляванай на падушцы, у яго няма больш нікога.

* * *

Фраў Краўзэ жыве недалёка ад станцыі Кёніґштрасэ ў Гамбурґу. Ёй семдзесят два гады. Яна ня памятае сваіх бацькоў, але запомніла іх сьмерць. Жудасны налёт авіяцыі саюзьнікаў у сорак трэцім годзе ператварыў горад у палымянае пекла, і гэты агністы кашмар затрымаўся ў яе дзіцячай памяці, нібы чорны асколак авіябомбы.

Але гэта не найцяжэйшае, што ёй давялося перажыць за яе доўгае жыцьцё. У дзевяноста восьмым годзе ў страшнай чыґуначнай катастрофе пад Эшэдэ загінуў яе адзіны сын. Ён быў позьнім дзіцем, якое каштавала ёй неверагодных высілкаў. Дактары разводзілі рукамі, а сьвятар не мог прапанаваць нічога, акрамя таго, каб прасіць і не губляць веры. І яна малілася. Прабівалася на прыём да самых вядомых лекараў. Лячылася. Урэшце рэшт здарыўся цуд. Немагчыма апісаць, чаго каштавала ёй гэтая цяжарнасьць. Дзіця нарадзіўся неданошаным, і некалькі тыдняў балянсавала на мяжы жыцьця і сьмерці. Шмат хварэла ў дзяцінстве. Яна зьбівалася з ног, ня спала, зноў вазіла яго па лекарах, і яе самаадданыя мукі не прайшлі марна. Хлопчык ачуняў і адужэў, выдатна скончыў ґімназію і унівэрсытэт, знайшоў выдатную працу ў банку, якая патрабавала ад яго мноства паездак. Незадоўга да таго дня ён пазнаёміў маці са сваёй нявестай, і цяпер фраў Краўзэ засынала, аддаючыся шчасьлівым марам пра тое, што хутка ёй трэба будзе акунуцца ў прыемныя клопаты па выхаваньні ўнукаў.

У тую ноч яна прачнулася ад нейкага сюррэалістычнага кашмару, і ўжо не магла заснуць да самае раніцы. Раніцай сын патэлефанаваў з Гановэра, паведаміўшы, што сёньня прыедзе ў Гамбурґ, калі наведае маці ўвечары. Гэты званок трохі супакоіў яе хваравітае прадчуваньне. Але калі ў абед яна села паглядзець навіны, і па тэлевізары замільгалі белыя скарожаныя ваґоны хуткаснага цягніка, які сышоў з рэек, ёй стала страшна. Як заўсёды бывае ў такіх выпадках, розум стараўся адмесьці дрэнныя думкі — бо чаму ён павінен быць ехаць менавіта гэтым цягніком? А калі й так, то мноства пасажыраў засталося ў жывых. Калі ў другой палове дня ў кватэры зазваніў тэлефон, яе сэрца ўпала, і яна з усіх ног кінулася здымаць слухаўку. Зараз, зараз знаёмы голас скажа, каб яна не хвалявалася, бо ўсё ў парадку, і гэтая траґедыя шчасьлівым чынам абыйшла іх бокам. Але на тым канцы дроту быў незнаёмы мужчына, які спытаў, ці можа ён пагаварыць з фраў Краўзэ. Усярэдзіне ў яе ўсё абвалілася.

Ад гора жанчына так пасівела і пастарэла, што яе стала амаль немагчыма пазнаць. Чатыры гады прайшлі як у сьне, сэнс яе жыцьця зьнік, і сьмерць была адзіным, пра што яна марыла, хоць і не прасіла аб гэтым бога, таму што перастала ў яго верыць. А потым у яе жыцьці зьявілася Зузі.

Здарылася гэта зусім нечакана. Суботняй раніцай да яе ў дзьверы патэлефанавалі, і чалавек, што стаяў на парозе, спытаў, ці ня хоча яна ўзяць сабе шчаня — сьмешнага мініяцюрнага сабачку зь вялікімі вылупленымі вачыма — «мая дзяўчынка пару месяцаў таму згубілася, знайшлася хутка, але ўжо, такая нягодніца, зь сюрпрызам». Сабачка глядзеў на фраў Краўзэ такім жаласным поглядам, што тая проста не змагла сказаць «не».

Спачатку Зузі даставіла ёй нямала клопатаў. Сталая кабэта не пасьпявала за шустрым шчанём, якое насілася па яе кватэры, раз-пораз спрабавала сапсаваць нейкую рэч, а то й зусім рабіла свае непрыстойныя справы ў зусім неналежным для гэтага месцы. Напракудзіўшы, Зузі глядзела на гаспадыню з такім вінаватым выглядам, што тая ўпершыню з фатальнага дня здолела ўсьміхнуцца. Догляд Зузі адымаў так шмат часу, што ў фраў Краўзэ проста не заставалася хвіліны, каб сумаваць. Калі сабачка падрос і перастаў рабіць тое, чаго яму рабіць не належыла, жанчына стала яго дрэсіраваць. У грамадзкай думцы склаўся даволі непрыемны стэрэатып адносна маленькіх сабак, якія загінулі ахвярай любові да іх гламурных кабэтак з вокладак. Бо калі нявыхаваны вялікі сабака зьяўляецца цалкам адчувальнай пагрозай для жыцьця, то розных кішэнных балёнак з прычыны іх бясьпекі звычайна толькі песьцяць, з-за чаго яны заўсёды вырастаюць дурнымі і нявыхаванымі, гатовымі з ног да галавы аббрахаць усякага сустрэчнага. Фраў Краўзэ не хацела гэтага дапускаць, таму Зузі ня толькі не раздражняла людзей непрыемным цяўканьнем, але й вельмі здзіўляла іх, калі ахвотна адгукалася на ўсе каманды, што давала ёй гаспадыня.

Кожны дзень жанчына выводзіла Зузі на шпацыр, і яны падоўгу гулялі па вуліцах, заходзілі ў парк ці выходзілі да ракі. Гледзячы на ​​свайго гадаванца, фраў Краўзэ ўсьміхалася, і толькі часам, седзячы на ​​лавачцы, ўпадала ў здранцьвеньне, яе твар цямнеў, а пусты погляд памыкаўся некуды далёка-далёка.

Аднойчы фраў Краўзэ, як звычайна, шпацыравала з Зузі па вуліцы, калі мячык, які яна насіла для гульні з сабачкам у парку, выпадкова высьлізнуў зь яе рукі. Нахіліўшыся за ім, яна выпусьціла з другой рукі ланцужок. Мячык жа скаціўся з тратуара, і хутка пакаціўся па пустой дарозе, а Зузі кінулася за ім наўздагон. Раптам з-за кута выскачыў жоўты фурґон «Дойчэ пост». Убачыўшы жывёлу, кіроўца рэзка даў па тармазах, але было ўжо запозна. Зьбіты сабачка адляцеў у бок, а мячык, дакаціўшыся да іншага боку дарогі, замер ля бардзюра. Спалоханы кіроўца выскачыў, пачаў прасіць прабачэньня, і нават падахвоціўся зараз жа кінуць працу і адвезьці іх у ветэрынарную лякарню. Але Зузі ўжо ня дыхала.

Фраў Краўзэ закапала сабачку пад адным з дрэваў у парку. З таго моманту прайшло ўжо пяць дзён, але жанчына да гэтага часу не ўставала з ложка.

* * *

Дэвід жыве ў «студыі» — малюсенькай кватэры, якая складаецца з пакоя і санвузла. Студыя знаходзіцца ў жылым раёне Кліўленда, амэрыканскага горада, вядомага сваім музэем рок-н-ролу. Да музыкі Дэвід, аднак, ніякага дачыненьня ня мае. Яго дом — тыповая амэрыканская шматпавярхоўка з вузкімі вокнамі, складзеная з цёмна-бурай цэґлы, з вонкавымі пажарнымі сходамі, якія ідуць уздоўж сьцены. Калі пажар здарыцца тут насамрэч, Дэвіду давядзецца несалодка — у яго няма ног, і ён вымушаны перасоўвацца ў інвалідным крэсьле. Нашчасьце, пажары ў асобна ўзятым доме здараюцца ня так ужо часта, а з нагоды спуску яму таксама не прыходзіцца асабліва хвалявацца — у кожным амэрыканскім будынку з больш чым адным паверхам ёсьць ліфт.

Дэвід захапляецца зборкай макетаў караблёў. Уся яго студыя ўжо застаўлена па-майстэрску зробленымі караблікамі з ветразямі, што трымцяць на вятры, тонкімі перапляценьнямі шматлікіх канатаў, бліскучымі мэталічнымі трубамі й чорнымі якарамі на маленькіх ланцужках. Яго стол завалены схемамі, пустымі літнікамі з ужо абрэзанымі дэталямі і слоічкамі з фарбай. Пасярод стала, зьвязаны гумкамі, ляжыць белы плястмасавы каркас нейкага судна, якое знаходзіцца ў працэсе зборкі, а на краі стала стаіць уваткнуты ў разэтку кампрэсар аэроґрафа. Больш у яго пакоі нічога няма, калі не лічыць умятага матраца, што ляжыць прама на падлозе, ды кучы скрынак, якія засталіся ад ужо зробленых мадэляў. Зірнуўшы на яго кватэру, можна падумаць, што гэты чалавек існуе на сьвеце з адной-адзінай мэтай — дзеля зборкі цацачных караблёў. Між тым, так было не заўсёды.

Калісьці Дэвід быў цалкам здаровым хлопцам, і нават гуляў у школьнай камандзе па амэрыканскім футболе. Вучыўся ён ня вельмі добра, але веданьне матэматыкі і навук у ягонай краіне не зьяўлялася неабходным кампанэнтам жыцьцёвага посьпеху. У каледж ён пасьля заканчэньня школы не пайшоў, замест гэтага пачаўшы працаваць у будаўніцтве. Набраўшыся досьведу, ён атрымаў усе неабходныя ліцэнзіі, узяў у крэдыт мініфурґон, і адкрыў сваю фірму па рамонце дахаў. Дзякуючы багатай даступнасьці крэдытаў домаўладальнікам, справы ў яго йшлі добра, і неўзабаве ён узяў на працу пару эміґрантаў з усходняй Эўропы.

А потым у краіне пачаўся іпатэчны крызыс. Людзі сталі выязджаць з дамоў, за якія не маглі цяпер плаціць, а будаўніцтва і рэмадэляваньне практычна згарнуліся. Кантракты стала шукаць вельмі складана, і Дэвіду давялося зацягнуць пояс тужэй. Ён вымушаны быў звольніць аднаго з памочнікаў, а сам нават адважыўся адмовіцца ад мэдыцынскай страхоўкі — тыя пяцьсот даляраў цяпер сталі не такой ужо нязначнай сумай.

Аднойчы, вяртаючыся суботнім вечарам з працы, ён выехаў на скрыжаваньне, калі аўтамабіль, які няведама адкуль узяўся і праляцеў на чырвонае, зь сілай стукнуўся ў ягоны фурґон. Удар быў такім моцным, што фурґон пару разоў перакуліўся, а яго заціснула ў зламанай кабіне. Што было далей, ён ня памятаў, бо страціў прытомнасьць. У сябе ён прыйшоў толькі ў шпіталі. Калі карціна рэчаіснасьці праясьнілася, яму падумалася, што лепш бы яго тады проста забіла насьмерць — ён пяць дзён праляжаў у коме і страціў абедзьве нагі, а твар яго быў цалкам зьнявечаным. У дадатак да усяго, паслугі шпіталя абышліся яму ў 96 000 даляраў — амэрыканская мэдыцына славіцца сваімі вар’яцкімі, разадзьмутымі цэнамі, але паколькі страхоўкі ў яго не было, уся гэтая сума цяпер клалася на яго, у дадатак да яго аўтакрэдытаў.

Адзіным месцам, у якое ён пасьля гэтага змог ўладкавацца, стала буйная амэрыканская сетка супэрмаркетаў «Волмарт», што гандлявала ўцэненым шырспажывам — у ёй існавала нейкая адмысловая праґрама, па якой на працу прыймаліся інваліды.

Акрамя гэтай крамы ён зараз ня быў патрэбны абсалютна нікому. На тыя мізэрныя грошы, што плаціць яму гандлёвая сетка, ён здымае зараз «студыю» у кепскім раёне. Цяпер ён ужо ня памятае, што падштурхнула яго заняцца зборкай мадэляў. Здаецца, ён, неяк вырашыўшыся купіць у аптэцы ўпакоўку снатворнага, каб выпіць яе цалкам, выпадкова ўбачыў побач маленькую краму па продажы тавараў для хобі. Гэта тады яго й выратавала. Зараз зборка мадэляў стала адзіным, што дапамагае яму пражываць праз бессэнсоўныя тыдні адзіноты. Наборы, фарбы і інструмэнты ён замаўляе на вядомым інтэрнэт-аўкцыёне, і іх дастаўляюць яму прама дадому. Часам, калі ён бярэ ў рукі вострае лязо, якім карыстаецца для зачысткі дэталяў, яго раптам наведваюць страшныя думкі, якіх ён сам баіцца. Але ён паглыбляецца ў інструкцыю па зборцы, і тады ўсё гэта адыходзіць на другі плян.

* * *

Оля жыве ў Краснаярску, вялікім сібірскім горадзе на Енісеі, у самой сярэдзіне Расеі. Мост праз гэтую магутную раку знаёмы кожнаму жыхару краіны ня горш за будынак Бальшога тэатру — бо менавіта ён намаляваны на дзесяцірублёвай купюры. Хаця горад знаходзіцца на адной паралелі з Масквой, сталіцай Расеі, з-за рэзка кантынэнтальнага клімату там бываюць вельмі халодныя зімы. Тэмпература ўзіму там можа апусьціцца да мінус пяцідзесяці ґрадусаў.

Олі, аднак, гэтыя маразы не страшныя, бо ў хаце яна бывае нячаста. Значна больш часу яна праводзіць у падарожжах па сьвеце разам са сваім мужам.

Муж яе — прыгожы і высокі малады чалавек, на якога заглядваецца ўсе дзяўчаты, але ён, тым ня менш, не паддаецца спакусам — хіба можна глядзець на іншых, калі ў яго ёсьць яна? У яго ёсьць свая вялікая фірма, праца на якой выдатна адладжаная, таму ў іх ёсьць і грошы і час на ўсе іх паездкі.

За тыя некалькі гадоў, што яны жывуць разам, яны ўжо аб’ездзілі столькі краін, колькі іншыя людзі не аб’язджаюць за ўсё жыцьцё. Яны гулялі па акружаным высачэзнымі хмарачосамі і з-за гэтага падобнымі на каньёны вуліцах Нью-Ёрка, дзе з гудзеньнем сноўдаюць вялікія жоўтыя кэбы. Хадзілі па цесных кварталах старога Ганконґа, напоўненых людзьмі, якія прадаюць незразумелыя стравы, і дзіўнымі, ні на што не падобнымі пахамі. Цалаваліся, стоячы каля ґіґанцкай статуі Хрыста перад агнямі начнога Рыа-дэ-Жанэйра, якія ляжалі ля іх ног. Калі дома была гэтая непераносная сьпякота, яны каталіся з пакрытых шчыльным пластом мяккага сьнегу схілаў новазэляндзкіх гор. Сядзелі ў маленькай вулічнай кавярні ў цэнтры Парыжу. На самы рамантычны горад сьвету ўжо спускалася зьмярканьне, і яны, дапіўшы віно, рыхтаваліся накіравацца ў свой гасьцінічны нумар. А там... Не, тое што павінна было адбывацца ў нумары гэтае ночы, іншым людзям ведаць было не паложана.

А потым яны прыляталі назад у Сібір, вярталіся ў свой двухпавярховы дом на ўскраіне гораду, і яшчэ доўга разглядалі фатаґрафіі і сувэніры.

Усе гэтыя шчасьлівыя гісторыі пачынаюцца а дзевятай гадзіне вечару, калі пажылая працаўніца інтэрнату дапамагае Олі перабрацца зь яе каляскі на стары, скрыпучы ложак, і канчаюцца аб адзінаццатай, калі Оля, растварыўшыся ў сваіх фантазіях, засынае. Яе ложак стаіць сярод іншых такіх жа ложкаў ў абшарпаным пакоі з аблезлым, даўно не фарбаваным паркетам. Оля пакутуе на ДЦП, і бацькі адмовіліся ад яе яшчэ ў дзяцінстве. Да васемнаццацi гадоў яна жыла ў дзіцячым доме для адсталых дзяцей, а зараз, калі яна дасягнула паўналецьця, яе перасялілі ў гэты інтэрнат для інвалідаў. Яна ня можа хадзіць, а яе худыя, скрыўленым канечнасьці замерлі ў недарэчнай паставе, і нават схадзіць у прыбіральню без чужое дапамогі яна ня можа.

Але вось у палаце згасае сьвятло, і жанчына ў халаце сыходзіць. За акном лютуюць сібірскія маразы, але Оля ўжо гэтага ня бачыць. Яна, прыгожая, здаровая, і шчасьлівая, разам са сваім каханым чалавекам корміць галубоў на прасторнай плошчы ў цэнтры італьянскай Вэнэцыі.

Пра тое, што ў Вэнэцыі ёсьць плошча з галубамі, яна ведае з рэклямнага буклета нейкага тураґенцтва, які невядома як патрапіў ёй у рукі.

* * *

Словы пра падабенства людзкіх лёсаў з кавалачкамі пазла зноў прыйшлі мне ў галаву, калі я ўбачыў рознакаляровы фраґмэнт, што валяўся на тратуары ў двары. Напэўна, яго выпусьціў тут хто-небудзь зь дзяцей. Яго яркія колеры сьведчылі пра тое, што карцінка, у якую ён павінен быў увайсьці, была жыцьцярадаснай і маляўнічай, але адгадаць, што менавіта было на ёй намалявана, было ўжо немагчыма.

Мне са шкадаваньнем падумалася, што раніцай на вуліцу выйдзе дворнік, і фраґмэнт пазла, разам зь іншым дробным сьмецьцем, будзе замецены ў плястыкавы пакет і выкінуты на памыйніцу.

06.2011