Капэнгаґен (агульны выгляд)

Говэдстадэн (Сталічны рэґіён), Данія, лістапад 2015
Google Мапы, Яндэкс.Мапы

З усіх гарадоў Эўропы Капэнгаґен больш за ўсё нагадвае Амстэрдам. Але калі Амстэрдам заўсёды захоплены натоўпамі замежных турыстаў, якія прыязджаюць паглядзець на прастытутак у Дэ Валене і пакурыць травы, то тут у гэтым дачыненьні значна спакайней. Таму тут можна спаўна атрымаць асалоду ад перадавых дасягненьнямяў горадабудаўніцтва.

Сталіца Даніі — горад ўзрушаюча якасна ўладкаваных вуліц і добрай архітэктуры.

Горад разьмешчаны на двух выспах, падзеленых вузкім пралівам, больш падобным на раку (на фота). Асноўная, паўночна-заходняя частка Капэнгаґена знаходзіцца на востраве Зэляндыя, найвялікшай з дацкіх выспаў (яе назва ніяк не зьвязаная з Новай Зэляндыяй, якая названая ў гонар правінцыі ў Нідэрляндах). Паўднёва-ўсходняя частка — на параўнальна невялікім (96 км²) востраве Амаґер (на гэтым востраве таксама знаходзіцца вялікі жылы прыгарад Каструп, аэрапорт Капэнгаґена і мост у Швэцыю).

Набярэжная.

Акрамя праліва, яго перасякае мноства каналаў. Каналы гэта заўсёды вельмі выдатна і прыгожа.

Уздоўж каналаў прыпаркаваны чоўны і яхты. Сярод іх ёсьць і жылыя.

Вось цікава, а чаму ў Пецярбургу такога няма? Бо там таксама куча каналаў, але яны ўсё практычна пустыя, калі там і стаяць караблі, то ў парадку выключэньня, а плаваюць у асноўным турыстычныя катэры, і ўжо зразумела, што ў лодцы жыць там ніхто не дасьць. Пытаньне, вядома, рытарычнае, на самай справе ясна, што прычына ў тым, што Пецярбург знаходзіцца ў Расеі, краіне забаронаў і бюракратызму.

На першай фатаґрафіі гэтага аповеду намаляваны канал Нюхавн (Nyhavn, «Новая Гавань»). Калісьці гэта быў прыпартавы раён з забаўляльнымі ўстановамі для маракоў і рыбакоў, цяпер гэта адзін з галоўных турыстычных раёнаў са мноствам кафэ, рэстаранаў і крамаў. Рознакаляровыя старадаўнія хаты выглядаюць вельмі прыгожа, таму менавіта гэтую вуліцу часьцей за ўсё малююць на паштоўках. У гэтым раёне ў капэнгаґенскі пэрыяд свайго жыцьця пражываў Г. Х. Андэрсэн.

Ноччу.

У самым цэнтры горада разьмешчаны востраў Слотсгольмэн (Slotsholmen), на якім і паўстала сталіца Даніі. Цяпер на ім знаходзяцца розныя ўрадавыя арґанізацыі.

Тут знаходзіцца замак Крысьціянборґ, закладзены ў 1167 годзе па загадзе біскупа Абсалона — дата закладкі замка лічыцца і годам заснаваньня горада. Замак неаднаразова перабудоўваўся, і свой бягучы выгляд прыняў у пачатку 20 стагодзьдзя. Цяпер у будынку разьмяшчаюцца ўрад і парлямант (Folketinget) Даніі.

Будынак з закручаным шпілем побач зь ім быў пабудаваны ў 1625 годзе для капэнгаґенскай фондавай біржы. Сама біржа пераехала адтуль у 1974 годзе, цяпер яго займае Дацкая гандлёвая палата. Трэба адзначыць, што сваім ростам і разьвіцьцём у сярэднія вякі гэты горад у свой час быў абавязаны менавіта гандлю. Сама назва «Капэнгаґен» (на дацкім — København, беларуская назва запазычаная ад нямецкага Kopenhagen) адбываецца ад «Køpmannæhafn» — «купецкая гавань». Варыяцыі кораня «kop» у ґерманскіх мовах так ці інакш зьвязаныя з камэрцыяй і гандлем — акрамя назвы Копэнгаґена, яму роднасныя такія словы як ням. «kaufen», швэцкае «köpa» («купляць»), анґ. cheap (танны, ад. стараанґ. cēapmann — купец), нідэрл. goetkoop (танны, дасл. «добрая зьдзелка»), і г. д. Корань быў запазычаны таксама ў славянскія мовы (купіць, пакуп ка) і некаторыя фіна-вугорскія (фін. kauppa, эст. kaubandus — гандаль). Паходзіць ён ад лацінскага «саupō» — крамнік.

Ззаду Бёрсэна — урадавая аўтастаянка. З чаго я вырашыў, што яна ўрадавая? Проста паркавацца ў раёне, дзе няма нічога акрамя парляманту, ўраду і міністэрстваў, больш няма каму. Стаянка платная — на ёй стаяць самыя звычайныя паркаматы, якога-небудзь сьпецдазволу не патрабуецца. Таму калі вы прыедзеце сюды раней за міністра, можаце заняць яго месца. Зрэшты, міністар гэта ведае, таму ездзіць на працу на ровары :-)

На Слотсгольмэне шмат старадаўняй архітэктуры. На заднім пляне — броварня Хрысьціяна IV, пабудаваная ў 1608 годзе. Цікава, што ў Эўропе вельмі беражліва ставяцца да гістарычных будынкаў — ня вешаюць кандыцыянэры, ня ставяць плястыкавыя шклопакеты, ня мадыфікуюць, і г. д., але пры гэтым дапускаецца сьвідраваньне ў пакатых дахах сьветлавых вокнаў, яны ёсьць усюды.

Як многія краіны паўночнай Эўропы, Данія зьяўляецца манархіяй. Кіраўнік дзяржавы — каралева Марґрэтэ II, што кіруе з 1972 году. Каралева Даніі вядомая ў тым ліку тым, што зьяўляецца добрай мастачкай і фанатам сэрыі «Ўладар пярсьцёнкаў» (кнігі Толкіена часам выходзяць зь яе ілюстрацыямі, створанымі ў сямідзесятых гадах). Каралева таксама ўдзельнічала ў перакладзе гэтых кніг на дацкую мову. Каралеўская сям’я жыве ў палацы Амаліэнборґ, які складаецца з чатырох аднолькавых будынкаў, атачаючых аднайменную плошчу.

Архітэктура гэтага раёна па-сапраўднаму сталічная.

Замак Розэнборґ ў Каралеўскім садзе, былая каралеўская рэзідэнцыя.

Стары горад цешыць вока.

Фахвэрк.

Домік схаваўся.

Прашпэкты.

Раён Нюбодэр (Nyboder, «новыя дамы»). Пабудаваны ў 17—18 стагодзьдзях як флёцкія казармы, зараз зьяўляецца прэстыжным жылым раёнам. Ззаду дамоў знаходзяцца малюсенькія двары.

Панадворак.

Нечым падобны на яго бастыён Кастэлет. Цытадэль 17 стагодзьдзя, з усіх бакоў аточаная ровам, вельмі крута выглядае зьверху (паглядзіце на карце, шкадаваў, што ня ўзяў у гэтую паездку квадракоптэр) і да гэтага часу выкарыстоўваецца ваеннымі для адміністрацыйных мэтаў (шпацыруючы па ім, можна часам сустрэць жаўнераў, праўда, апранутых не ў парадную, а ў паўсядзённую натаўскую ўніформу). Быў, дарэчы, вельмі зьдзіўлены, калі даведаўся, што ў Даніі даволі сур’ёзная армія для такой невялікай краіны — больш за тысячу адзінак бронетэхнікі, уключаючы 57 нямецкіх цяжкіх танкаў Леапард 2 А5, каля 125 баявых караблёў, 60 зьнішчальнікаў F-16, шрубалёты, транспартнікі і іншая тэхніка.

Нягледзячы на ​​працоўнае выкарыстаньне, бастыён зьяўляецца турыстычнай славутасьцю.

Новая архітэктура ня менш цікавая.

Часам яна так арґанічна ўпісваецца ў забудову, што нават не заўважаеш гэтага з першага погляду.

Прамысловыя зоны ў горадзе скарачаюцца, падвяргаючыся рэнавацыі, якая ператварае іх у жыльлёва-камэрцыйныя.

Вельмі нагадала гамбургскі ХафэнСіці. Больш за ўсё гэтыя раёны цікавыя тым, што тут рэалізуюцца ўсе сучасныя распрацоўкі ў галіне гарадзкога дызайну і архітэктуры.

Цікавы трэнд — аздабленьне неафарбаваным жалезам. Паступова яно іржавее, надаючы будынка карычневы колер, прычым гэта задумана з самага пачатку. Некалькі разоў сустракаў такое менавіта ў паўночнай Эўропе.

У горадзе ёсьць мноства добрых грамадзкіх прастораў.

Проста лаўка.

Строґет, галоўная пешаходная вуліца.

Прыклады дзіцячых пляцовак.

Звычайныя шматкватэрныя дамы.

Двор жылога дома. Ніякіх аўтамабіляў.

Паглядзець на горад зьверху можна зб вежы царквы Хрыста-выратоўцы. У мяне зь ёй, на жаль, выйшаў аблом — калі я прыйшоў туды ў першы раз, аказалася, што яна адчыняецца толькі аб 11 гадзіне раніцы. А калі ў іншы дзень прыйшоў да 11, яна была зачыненая з-за моцнага ветру. Так што відаў зьверху ў гэты раз ня будзе.

Вежа вельмі цікавая, зробленая ў форме вострай ракавіны.

Руская царква.

Сабор Фрэдэрыка.

У горадзе шмат старых цэркваў. Нечаканае адкрыцьцё: Данія афіцыйна не зьяўляецца сэкулярнай дзяржавай, лютэранская Дацкая народная царква мае дзяржаўны статус, які прама замацаваны ў канстытуцыі. Іншы артыкул таксама загадвае манарху быць яе членам. Аднак, для ўсіх астатніх закон ґарантуе свабоду веравызнаньня. На практыцы датчане досыць нерэліґійныя і рэдка наведваюць царкву, у апытаньні 2010 году толькі 28% насельніцтва адказалі, што вераць у бога.

Партовыя і прамысловыя зоны ў паўночна-ўсходняй частцы Амаґера.

Прыстань.

Маленькая скульптура.

Міна?

Нашчадак ВЫЗВАЛІЦЕЛЯ? Сустрэўся б гэты плякат ў Нямеччыне, быў бы сапраўдны ВІН.

Ля францускай амбасады — горы кветак, у знак спачуваньня загінулым у нядаўніх тэрактах.

Хуткая дапамога афарбаваная ў жоўты колер.

Вулічныя віды.

Позьняя восень.