Былы вайсковы аэрадром у Елґаве

Елґаўскі край, Латвія, лістапад 2017
Google Мапы, Яндэкс.Мапы

Каб не адыходзіць ад тэмы аэрадромаў, пагарджу храналёгіяй і распавяду адразу яшчэ пра адно месца — былы ваенны аэрадром у Елґаве. Елґаўскі аэрадром знаходзіцца на паўночнай ускраіне горада. Да яго вядзе вуліца Meiju ceļš, у савецкі час яна называлася вуліцай Дзілнас (у гонар Рудольфа Дзілны, працоўнага мясцовай фабрыкі, што арганізаваў рэвалюцыйны гурток і быў застрэлены пры спробе арышту ў 1905 годзе).

У савецкі час на аэрадроме знаходзілася вайсковая частка №22560, і базавалася 285-я асобная верталётная эскадрыльля РЭБ, у якой служыў тата. РЭБ расшыфроўваецца як «радыёэлектронная барацьба», што пазначае стварэньне перашкод для радыёэлектронных сродкаў праціўніка (глушылкі для радараў НАТО). Эскадрыльля была ўкамплектаваная верталётамі Мі-8ППА і Мі-8СМВ, на борце якіх знаходзіліся спэцыяльныя комплексы (гэтыя верталёты пазнаюцца па характэрных антэнах, усталяваных па баках), а таксама Мі-9 (паветраны камандны пункт). У 1992 годзе эскадрыльля была выведзеная ў сяло Лямбір пад Саранскам, а пазьней расфармаваная.

У канцы васьмідзесятых гадоў на прылеглае да вайсковага аэрадрому з усходу поле перамясьціўся рыскі парашутны клюб. Пасьля вываду войскаў клюб заняў будынак штаба і праіснаваў да сьмерці свайго ўладальніка ў 2010 годзе, пасьля чаго назаўжды зачыніўся (цяпер адзіная дропзона Латвіі засталася ў Даўґаўпілсе). У цяперашні час на аэрадроме стаіць некалькі прыватных самалётаў, большая частка будынкаў і інфраструктуры занядбаная і амаль развалілася, асноўная частка тэрыторыі зарасла лесам.

Вароты на ўездзе ў вайсковую частку яшчэ на месцы. Раней тут быў КПП, справа стаяў вагончык, дзе дзяжурыў жаўнер.

На варотах былі прымацаваныя чырвоныя зоркі, у 1991 годзе іх замянілі на расейскія трыкалёры. Калі частка была выведзена, сьцягі зафарбавалі, але з гадамі фарба зьлезла, і сёньня выявы сьцягоў зьлёгку праступаюць.

Ваенны аб’ект быў абнесены калючым дротам, частка агароджаў захавалася.

У зарасьніках нейкія закінутыя будынкі.

Праедзем да самой часткі. Каля дарогі стаіць пакрыўлены шчыт з плянам аэрадрому, на якім праступае некалькі слаёў фарбы розных гадоў.

Закінуты будынак праз дарогу ад паказальніка.

За бярозавым гаем — двухпавярховы будынак старога штаба.

Унутры.

Від з боку ґанка.

Відэа, зьнятае ўнутры будынка і каля яго. На жаль, гэта было адзінае відэа, зьнятае на гэтым аэрадроме, бо справа йшла да канца дня, і неўзабаве на тэлефоне села батарэйка.

Гэтая дарога ішла паралельна УПП.

Недалёка ад двухпавярховага будынка — адзінае ўсё яшчэ не закінутае збудаваньне аэрадрому. Па словах папы, тут разьмяшчаўся штаб. У дзевяностыя і нулявыя будынак займаў парашутны клюб. Цяпер тут жыве ахоўнік, побач стаяць самалёты.

Усе ЛА фактычна зьяўляюцца мотаплянёрамі. Вось гэта саматужна перароблены Бланік.

А гэта, калі не памыляюся, мотаплянёры L-13SV «Vivat». Іх вырабляла чэхаславацкая фірма Aerotechnik на базе ўсё таго ж Бланіка. Акрамя гэтых, ніякіх іншых лятальных апаратаў няма.

Камуфляжны мікрааўтобус рэклямуе Елґаўскі страйкбольны клюб, а падчас існаваньня парашутнага клюбу каля лаўкі была лінія стартавага агляду, пра што паведамляе шыльда, што там захавалася.

Пройдземся да ўзьлёткі. У гэтым невялікім будынку знаходзіўся КДП.

Другі паверх, дзе сядзелі дыспэтчары, ужо абваліўся.

Унутры нічога няма.

Узьлётка (08/26). Нягледзячы на ​​тое, што на аэрадроме базаваліся толькі гелікоптэры, ён меў вялікую УПП даўжынёй 2500 мэтраў. Дзякуючы гэтаму ён мог выкарыстоўвацца ў якасьці запаснога аэрадрому для вайсковых самалётаў (у суседнім Тукумсе знаходзілася авіябаза, дзе разьмяшчаўся 668-й марскі авіяцыйны полк Балтыйскага флёту). У 2010 годзе асноўная частка бэтонных пліт была дэмантаваная. З 2500 мэтраў паласы пакінулі толькі 800. Большасьць рулёжак і стаянак таксама ліквідавалі, пакінуўшы пліты на адной РД і ля штаба (для стаянкі лёгкаматорнай авіяцыі).

Захаваная РД. Як бачыце, яе зрабілі вузейшай, прыбраўшы пліты па краях.

Частка дэмантаваных пліт проста пакінулі на аэрадроме. Зьвярніце ўвагу на зарасьнiкі вакол — калісьці тут было старанна выкашанае поле. Зрэшты, дрэвы яшчэ ня вельмі вялікія, бо да ліквідацыі парашутнага клюбу тэрыторую сяк-так даглядалі.

* * *

Вядома, уяўленьне аб аэрадроме будзе няпоўным, калі мы не паглядзім на яго зьверху. Таму дастанем з сумкі квадракоптэр. А пакуль ён рыхтуецца да палёту, давайце для пачатку паглядзім, што тут было раней. Калі пасьля гэтае паездкі на аэрадром вечарам таго ж дня я выклаў частку фатаґрафіяў на Аднакласьніках, хтосьці ў камэнтарах выказаў сумнеў, што гэта сапраўды Елґаўскі аэрадром. Гэтага чалавека можна было зразумець — аэрадром цяпер сапраўды цяжка апазнаць з-за адсутнасьці большай часткі пліт і багатай расьліннасьці. Ніжэй — спадарожнікавы здымак з Ґуґл-картаў 2002 году, калі пліты яшчэ былі на месцы. Націсьніце на фотаздымак, каб убачыць здымак 2017 году.

Дрон узьлятае. Асноўная частка аэрадрому ўжо зарасла лесам, але на месцы ня так даўно разабранай узьлёткі дрэвы вырасьці яшчэ не пасьпелі.

Агульны від на асноўную частку. На заднім пляне бачны горад.

Тут знаходзіліся стаянкі верталётаў і рулёжкі (на іх месцы засталіся ґрунтавыя дарогі). У сярэдзіне здымка праглядаецца некалькі ялін. Каля іх знаходзіліся казарма і ПДС (на іх разваліны мы яшчэ зьездзім). Вялікае поле ў верхняй частцы здымка выкарыстоўвалася «рыскім» аэраклубам да вываду ваеннай эскадрыльлі. Адразу за полем бачная рака Ліелупе.

Яшчэ адзін агульны від. Тут добра відаць, што УПП ня толькі скарацілі, але і звузілі у 2 разы.

Лес, балота... Прырода забірае сваё назад.

Давайце зараз пад’едзем да таго месца, дзе знаходзіліся казарма, крама і ПДС (апошняе тут дакладна было падчас Фахрутдзінава, а вось раней — ня ўпэўнены). Прашу прабачэньня за машыну ў кадры, паставіў няўдала. Разваліны будынкаў бачныя зьлева, справа — захаваны туалет. Па цэнтры знаходзілася пляцоўка з трэнажорамі для лётчыкаў. У раньнія дзевяностыя ў гэтым месцы праводзіліся ўсе гулянкі парашутыстаў, напрыклад, сьвяткаваньне Ліґо. Справа ад туалета стаяла драўляная пуня, куды вывезьлі вялікую колькасьць старых школьных падручнікаў, таму яна была у мяне месцам паломніцтва, бо там была куча бясплатных кніг па біялёгіі, гісторыі і геаграфіі. Каля пуні была маленькая сажалка. Добрыя былі мясьціны і часы.

Руіны казармы. Памятаю гэтыя хвоі, што расьлі ля ґанка.

Неяк раз, калі казарма ўжо не выкарыстоўвалася, я залез унутр і знайшоў там вялікі драўляны макет Ан-2. Дзіўная штука была, цікава, што потым зь ёй стала? Шкада, што не забраў.

Справа ад казармы знаходзілася стаянка Мі-8Т, які ў 1991—1992 гадах таксама выкарыстоўваўся для скачкоў. Цяпер гэта месца выглядае так.

Будынак ПДС пакуль захаваўся трошкі лепш.

Від ад гэтай паляны ў бок дарогі. Калі мне не зьмяняе памяць, там знаходзіўся нейкі асабліва ахоўваемы пэрымэтр з аўтаматнай вышкай ў цэнтры (магчыма, збройны склад).

Напрыканцы заскочым туды, дзе першапачаткова знаходзіўся «Рыскі» аэраклюб.

Тут глядзець рашуча няма чаго, не засталося нічога, акрамя гэтай хаткі. Калі ў траўні 1990 году рыжане разьбілі ўзяты на зборы накатнаўскі Ан-2 з бартавым нумарам 20, фюзэляж таго самалёта са зьнятым рухавіком і апярэньнем паставілі якраз тут.

Уздоўж былога аэрадрому ідзе вуліца Слокас. У канцы яе таксама знаходзіліся нейкія будынкі. У адным зь іх у нас калісьці быў навагодні ранішнік (арганізаваны для дзяцей вайскоўцаў часткі), другого разу ў першым клясе мы туды езьдзілі выступаць перад татавай ротай (як цяпер памятаю, я распавядаў вершык пра школу — «Šurp grāmatas, uz skolu, es būšu teicamnieks! Tad māmiņai un tētiņam un Dzimtenei būs prieks!»*). Гэтага разу мы туды ўжо не даехалі, але, мяркуючы па спадарожнікавых здымках, тыя будынкі таксама даўно закінутыя.

Тут былі стаянкі Ан-2, Вільгаў і плянёраў, склад тэхнікі (уключаючы сьпісаную, па якой я любіў лазіць). Недалёка стаялі сьпісаныя аўтобусы Ікарус-260 (побач з аэрадромам разьмешчаны гарадзкі аўтобусны парк). Але цяпер ад усяго гэтага засталіся толькі ўспаміны.

* Сюды кнігі, у школу, я буду выдатнікам! Тады матулі, і татулі, і Радзіме будзе радасьць! (Латыш.)