Прага, дэталі
Чэхія, жнівень 2016
Google Мапы, Яндэкс.Мапы
У Празе вельмі прыгожа, але вельмі шмат турыстаў.
Прыкладна як у Амстэрдаме. Калі вам не падабаюцца натоўпы народу на вуліцах, то лепш не прыяжджаць сюды ў разгар сэзону.
На некаторых вуліцах не праціснуцца.
Як вынік, шмат тых, хто спэцыялізуецца на вулічным заробку на турыстах — гандляроў сувэнірамі, музыкаў, і г. д. Каб іх неяк кантраляваць, у першую чаргу з пункту гледжаньня падаткаабкладаньня, улады прыдумалі выдаваць на такія рэчы дазволы. Тым, хто не атрымаў дазволу, выступаць і гандляваць на вуліцы нельга. Дазвол заўсёды павінен знаходзіцца на бачным месцы, паказваць фатаґрафію, імя і нумар выступоўцы або гандляра.
Тыя, хто нічога не ўмее, проста просяць міласьціну. Асаблівасьцю праскіх жабракоў зьяўляецца пастава — яны не сядзяць з працягнутай рукой, а заўсёды стаяць «ракам», выцягнуўшы рукі наперад. Усе сустрэтыя жабракі заўсёды былі менавіта ў такой позе.
Дарожныя знакі і паказальнікі неверагодна дэталізаваныя. Чалавек, якому даверылі іх распрацоўваць, відавочна фанат сваёй справы.
Часам знакі малююцца прама на дарозе.
Для абароны ад галубоў розныя рэльефы і скульптуры часта зацягваюць сеткай.
Зрэдку сустракаюцца зьнешнія гідранты — рэдкасьць для Эўропы. Нейкай адзінай формы ў іх няма.
Вулічных сьметніц таксама некалькі відаў. Самая хадавая і распаўсюджаная — зялёная плястыкавая, якую вешаюць на слупы.
Ёсьць для паасобнага збору перапрацоўваемых адходаў з падземным сховішчам. У кожнай такой сьметніцы ёсьць свой нумар.
Ёсьць модныя, для турыстычных зон.
А ёсьць спэцыяльныя кантэйнэры, таксама для паасобнага збору. Яны больш прызначаны для мясцовых жыхароў.
Сьветлафоры складаюцца з круглых сэкцыяў і звычайна маюць таймэр. Часта сустракаецца міні-сэкцыя ўнізе.
Сьветлафор і нейкая сымпатычная цян.
Сьветлафорная кнопка і інструкцыя да яе.
Слупы часам фарбуюць спэцыяльнай рэльефнай фарбай, да якой немагчыма прыляпіць аб’явы.
Разьметка зебры адзьдзяляе сустрэчныя патокі пешаходаў.
На складаных выездах ставяцца выпуклыя люстэркі.
Паркоўкі, як і мае быць, платныя, але паркаматаў я ня бачыў. Напэўна, аплата зьбіраецца неяк па-іншаму.
Парушальніка вязуць.
Грамадзкі транспарт разьвіты вельмі добра — ёсьць мэтро, трамвай, аўтобус і экзатычнейшыя віды. Найхутчэйшым спосабам перамяшчэньня зьяўляецца мэтро. Праскае мэтро займае 5-е месца па занятасьці ў Эўропе, штогод яно перавозіць каля 600 мільёнаў чалавек. Разавая паездка каштуе
Памылка на сайце: немагчыма паказаць сьпіс валютаў, бо функцыя функция currencies() ня вызначаная. Крыварукі аўтар выпадкова зацёр патрэбны файл. Бэкапы, гіт - не, ня чулі :(
. Адразу згадаўся Капэнгаґен, дзе мэтро таксама каштавалаПамылка на сайце: немагчыма паказаць сьпіс валютаў, бо функцыя функция currencies() ня вызначаная. Крыварукі аўтар выпадкова зацёр патрэбны файл. Бэкапы, гіт - не, ня чулі :(
. Але з улікам таго, што чэская крона у 3,6 разы таньнейшая за дацкую, гэта нашмат дэмакратычней. У якасьці аплаты разавага праезду ў мэтро прымаюць толькі гатоўку (купіць квіток за карту нельга), што ў 2016 годзе ўспрымаецца як жудасны перажытак мінулага.
Станцыі па сваёй пляніроўцы зусім такія ж, як у Маскве, Кіеве і іншых гарадах былога СССР, што ня дзіўна, улічваючы, што будаўніцтва вялося пры шырокім удзеле савецкіх спэцыялістаў і з выкарыстаньнем савецкіх тэхналогіяў і матэрыялаў. Калі б не касмэтычнае афармленьне, можна было б падумаць, што ты ў нейкім постсавецкім горадзе.
Эскалятар. Цэнтральныя станцыі маюць глыбокае заляганьне.
А вось пляніроўка вагонаў адрозьніваецца. Замест доўгіх паліц — індывідуальныя сядзеньні, расстаўленыя так, каб ня трэба было сядзець сьпіной да акна.
Фірмовая размалёўка (яна адна для ўсіх відаў транспарту) нагадвае колеры РЖД.
Як і ў многіх краінах Эўропы, у мэтро няма турнікетаў (яны памяншаюць прапускную здольнасьць, бо ў гадзіны пік ствараюць чэргі). Замест гэтага на ўваходзе стаяць сканэры для праязных карт, а мэтро пэрыядычна патрулююць кантралёры. Калі вы ім трапіцеся без аплачанага праезду, штраф будзе такім, што на гэтую суму можна было б катацца пару месяцаў. Праверыць вас могуць ня толькі ў цягніку, але і на станцыі — калі вы зайшлі за сканэры, не аплаціўшы праезд, гэта ўжо парушэньне.
Прыкладна дзьве траціны станцый абсталяваныя ліфтамі, якімі могуць скарыстацца маламабільныя грамадзяне.
Мэтро складаецца з 3 ліній, кожная зь якіх у цэнтры перасякаецца з дзьвюма іншымі.
Як у любым добрым горадзе, у Празе ёсьць трамвай. Было б дзіўна, калі б так добра знаёмыя нам вагоны Татра Т3 не сустрэліся ў сябе на радзіме. Гэтыя трамваі пудаваліся фірмай ČKD менавіта ў Празе. Іх назва «Tatra» пайшла ад імя горнага хрыбта ў Славаччыне, як і назва іншай аднайменнай чэскай кампаніі (фірмы ČKD і Tatra былі рознымі прадпрыемствамі, хоць і супрацоўнічалі ў галіне машынабудаваньня). Дзякуючы экспарту ў СССР і іншыя сацкраіны Татра Т3 стала самай масавай мадэльлю ČKD — усяго ў пэрыяд з 1962 па 1999 год было пабудавана больш за 14 000 вагонаў гэтай маркі.
У парку ёсьць і іншыя мадэлі ČKD, напрыклад Татра Т6А5. Гэтых трамваяў з 1991 па 1998 гады было пабудавана каля 300 штук. У краіны былога СССР яны ўжо не экспартаваліся, але ў 2016 годзе некалькі сьпісаных ў Празе вагонаў было набыта Украінай для Харкава. Што тычыцца фірмы ČKD, то яна спыніла існаваньне ў 1998 годзе.
Найбольш сучасныя вагоны таксама чэскія — доўгія нізкападлогавыя Škoda 15T, якія вырабляюцца з 2008 году.
На Вацлаўскай плошчы ёсьць кафэ, зробленае ў двух старых вагонах.
Прыпынак трамвая.
Вулічная інфраструктура ў цэлым вельмі добрая, арыентуецца на бясьпеку і зручнасьць пешаходаў.
Хоць сустракаюцца перажыткі сацыялістычнага горадабудаўніцтва ў выглядзе падземных пераходаў (у нармальным горадзе такога быць не павінна). Але ў іх, прынамсі, ёсьць спадзісты бесступенькавы спуск.
Аўтобусы таксама мясцовага вырабніцтва. У Чэхаславаччыне была вельмі добра разьвіта цяжкая прамысловасьць, мноства кампаній выраблялі ўсё ад аўтамабіляў да самалётаў (у Чэхіі дагэтуль выпускаецца добра знаёмая ўсім «Элка», самалёт Let L-410 Turbolet), і пасьля краху сацыялізму шматлікім фірмам атрымалася выжыць. На фота — чэскі 4-дзьверны гарадзкі аўтобус SOR NB 12. Сустракаецца яго сучлененая версія SOR NB 18. Тралейбусаў у Празе няма — у 1972 году сыстэму ліквідавалі.
UPDATE: у 2017 годзе праскі тралейбус сталі ўваскрашаць. Быў адкрыты тэставы маршрут, па якім пусьцілі чэскія тралейбусы SOR TNB 12 і Škoda 30 Tr, а таксама электробусы SOR ENS.
Прыпынак аўтобуса.
Слупок з указаньнем маршрутаў.
А яшчэ тут ёсьць фунікулёр.
Прагулачны кацер.
Гарадзкое таксі афарбаванае ў жоўты колер.
Паліцэйскі аўтамабіль (часьцей за ўсё выкарыстоўваюцца чэскія «Шкоды»). На ўсіх аўтамабілях напісаная фраза «Pomáhat a chránit» («дапамагаць і абараняць»). Традыцыю пісаць нешта такое на паліцэйскіх машынах пачалі амэрыканцы — у 1963 годзе на машыны паліцыі Лос-Анджэлеса сталі наносіць словы «To protect and to serve» (абараняць і служыць), і з таго часу яе адаптавалі ў многіх краінах.
Пажарная машына (вырабніцтва чэскай фірмы «Tatra»). Пажарныя па-чэску называюцца «гасічы», таму што гасяць.
Чэская мова навогул даволі лёгка чытаецца, бо належыць да славянскай групы. Многія словы можна зразумець ці здагадацца аб іх значэньні. Ёсьць і ілжывыя сябры перакладчыка, напрыклад, «pozor» значыць ня «ганьба», як па-расейску, а «ўвага». Словы, зрэшты, аднакарэнныя, і пры наяўнасьці базавых спазнаньняў у лінгвістыцы можна здагадацца аб прычынах такога падабенства..
Некалькі разоў сустракаліся зусім забытыя ў нас шматфункцыянальныя грузавічкі Multicar M25 вытворчасьці НДР. Гэтая фірма, дарэчы, да гэтага часу існуе, што для буйных прадпрыемстваў былой НДР рэдкасьць (большасьць у 1990-я гады абанкруціліся).
Прыбіральнік вуліц.
Шыльды з назвамі і нумарамі вельмі прыгожыя і рэльефныя.
Таблічкі гарадзкіх камунікацый — таксама.
Таксафоны яшчэ сустракаюцца, але бачна, што зьяўляюцца відам, які вымірае.
Люк.
Ліхтары розных відаў, часам сустракаюцца падвесныя.
Увесь цэнтр вымашчаны брукам.
Шмат пешаходных зон.
Дзіцячая пляцоўка.
Як і ў Нямеччыне, прыбіральні ўсюды платныя. Што характэрна, іх заўсёды абслугоўваюць спэцыяльныя бабкі, на выгляд дакладна такія ж, як у расейскіх платных туалетах.
Адзін з найбольш вядомых за мяжой сымбаляў Чэхіі — кроцік (Krtek) з аднайменнага мультсэрыяла, які выходзіў з 1957 па 2002 гады. Пэрсанаж быў створаны мастаком Здэнэкам Мілерам (1921—2911).
У Празе ёсьць музэй камунізму, ад якога ў цяперашніх расейскіх патрыётаў усіх разьліваў абавязкова прыгарыць. Па супадзеньні, я апынуўся тут якраз у тыя дні, калі чэхі адзначалі гадавіну «Праскай вясны» — у 1968 годзе ўрад Чэхаславаччыны пачаў дэмакратычныя рэформы, якія былі неўзабаве жорстка задушаныя савецкімі войскамі. З-за гэтага чэхі дагэтуль ставяцца да рускіх з халадком. Пра ўсё гэта будзе асобнае апавяданьне.
Праўдзівыя загалоўкі жаночага часопіса.
Прага — горад вельмі прыгожы, вялікі і жывы.
На гэтым сайце пра яе будзе яшчэ некалькі гісторый.